Hiện nay, trật khớp thái dương hàm (hay rối loạn khớp thái dương hàm) là tình trạng ngày càng phổ biến, gây ra nhiều phiền toái như đau mỏi hàm, khó há miệng, nhai nuốt khó khăn. Trong quá trình điều trị, bác sĩ thường chỉ định sử dụng máng nhai để giảm áp lực lên khớp. Vậy máng nhai khớp thái dương hàm là gì, có những loại nào và chi phí bao nhiêu? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Máng nhai khớp thái dương hàm là gì?

Máng nhai khớp thái dương hàm là một loại dụng cụ hỗ trợ điều trị các vấn đề về khớp cắn. Máng nhai được chế tác từ nhựa trong suốt, có thể tháo lắp dễ dàng. Tùy thuộc vào khuôn hàm và tình trạng răng miệng cụ thể, máng được nha sĩ thiết kế riêng biệt cho từng bệnh nhân nhằm đảm bảo độ vừa khít và hiệu quả tối ưu trong quá trình điều trị.

Đeo máng nhai được xem như phương pháp điều trị bảo tồn, không xâm lấn, không gây tác động trực tiếp đến răng hay cấu trúc khớp.  Vì vậy, máng nhai thường được lựa chọn ở giai đoạn đầu trong kế hoạch điều trị các vấn đề về khớp thái dương hàm.

2. Tác dụng của máng nhai trong điều trị khớp thái dương hàm

Máng nhai khớp thái dương hàm đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tình trạng trật khớp hàm. Dưới đây là những tác dụng nổi bật khi đeo máng điều trị khớp thái dương hàm

2.1. Giảm đau và cải thiện chức năng ăn nói

Máng nhai có tác dụng làm giảm các cơn đau nhức ở vùng hàm, thái dương và tai. Hơn nữa máng nhai còn giúp giảm áp lực lên khớp nên người bệnh có thể nhai, ăn uống và giao tiếp dễ dàng, thoải mái hơn trong sinh hoạt hàng ngày.

2.2. Cải thiện chức năng khớp thái dương hàm

Khi đeo máng nhai, hàm trên và hàm dưới được giữ ở vị trí sinh lý tốt nhất của khớp thái dương hàm, từ đó giảm thiểu sự lệch khớp khi vận động. Máng cũng giúp phân tán lực tác động khi nhai, giảm căng thẳng lên khớp, tăng độ linh hoạt và phục hồi chức năng vận động của khớp thái dương hàm.

2.3. Tạo lớp đệm bảo vệ khớp

Đối với người có thói quen nghiến răng, đặc biệt vào ban đêm, máng nhai hoạt động như một lớp đệm giúp hạn chế tổn thương cho khớp và cơ hàm. Nhờ có máng nhai khớp thái dương hàm bạn sẽ không còn cảm thấy đau mỏi vào buổi sáng thức dậy. Đồng thời, máng nhai giúp nâng cao chất lượng giấc ngủ, làm cơ hàm được thư giãn.

2.4. Bảo vệ răng khỏi mài mòn

Máng nhai còn có tác dụng ngăn chặn sự tiếp xúc trực tiếp giữa các răng, từ đó giảm nguy cơ mài mòn hoặc nứt vỡ răng do nghiến răng hoặc cọ xát mạnh. Đây là giải pháp đơn giản nhưng hiệu quả để bảo tồn men răng và ngăn ngừa tổn hại răng lâu dài.

3. Cấu tạo và cơ chế hoạt động của máng nhai

3.1. Cấu tạo của máng nhai

Máng nhai tại Nha khoa Trẻ được thiết kế bằng phần mềm chuyên dụng và in 3D từ nhựa sinh học trong suốt, an toàn y khoa. Cấu tạo gồm hai phần chính:

• Thân máng: Được scan và thiết kế để ôm sát cạnh răng hàm trên hoặc hàm dưới, đảm bảo vừa khít và thoải mái khi đeo.
  
• Mặt nhai: Là bề mặt tiếp xúc với răng đối diện, được thiết kế chuẩn xác để các răng chạm đều nhau. Điều này giúp phân bố lực nhai đồng đều, giảm áp lực lên khớp thái dương hàm và cơ hàm.

3.2. Cơ chế hoạt động của máng nhai

Máng nhai hoạt động dựa trên nguyên lý giữ hàm ở vị trí ổn định và giảm tải lên khớp cũng như hệ cơ nhai. Khi đeo máng, cơ hàm bị co cứng sẽ được thư giãn, dần trở về trạng thái sinh lý bình thường.

Đồng thời, máng nhai tạo ra sự cân bằng giữa cơ - khớp - răng, từ đó hỗ trợ giảm đau, giảm căng thẳng vùng khớp thái dương hàm. Hơn nữa máng nhai còn hạn chế tình trạng mài mòn răng do nghiến hoặc cọ xát quá mức. 

4. Các loại máng nhai trong điều trị khớp thái dương hàm

Máng nhai khớp thái dương hàm được thiết kế với nhiều loại khác nhau, tùy thuộc vào chất liệu và mục đích điều trị. Việc lựa chọn loại máng phù hợp sẽ do bác sĩ chuyên khoa chỉ định, dựa trên mức độ tổn thương và tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân. 

4.1. Phân loại theo chất liệu

Máng nhai cứng: Loại máng này được chế tạo từ nhựa cứng, có độ bền cao và khả năng cố định khớp hiệu quả. Máng cứng được sử dụng trong đa số các tình trạng loạn năng khớp thái dương hàm vì tính ổn định và hiệu quả khi đeo trong thời gian dài của nó.

Máng nhai mềm: Máng nhai mềm được làm từ chất liệu nhựa dẻo, mang lại cảm giác đeo thoải mái hơn so với máng cứng. Tuy nhiên, máng mềm có tính ổn định kém và hiệu quả điều trị loạn năng khớp thái dương hàm không cao. Loại máng này chủ yếu được sử dụng để hạn chế mòn răng ở những người có thói quen nghiến răng khi ngủ.

4.2. Phân loại theo mục đích sử dụng

Tùy vào tình trạng khớp thái dương hàm và mục tiêu điều trị cụ thể, bác sĩ sẽ chỉ định loại máng nhai phù hợp. Dưới đây là các loại máng nhai phổ biến được phân loại theo chức năng và mục đích sử dụng phổ biến: 

5. Quy trình chế tạo máng nhai điều trị bệnh khớp thái dương hàm

Hiện nay, thay vì sử dụng quy trình thủ công truyền thống, nhiều phòng khám điển hình là Nha khoa Trẻ đã áp dụng công nghệ kỹ thuật số hiện đại trong chế tạo máng nhai. Nhờ đó mang lại độ chính xác cao và cá nhân hóa tối đa cho từng bệnh nhân. Quy trình bao gồm các bước sau:

Bước 1: Thu thập dữ liệu kỹ thuật số

Bác sĩ tiến hành scan trong miệng bằng thiết bị quét 3D để lấy mẫu cung hàm, đồng thời thu thập dữ liệu cung mặt kỹ thuật số giúp xác định chính xác tương quan giữa hàm trên và hàm dưới.

Bước 2: Ghi nhận tương quan tâm và chuyển động hàm

Bác sĩ ghi lại vị trí hàm ở tương quan tâm cá nhân hóa và ghi chuyển động hàm thông qua hệ thống Modjaw – một thiết bị công nghệ cao cho phép theo dõi chuyển động hàm 4D theo thời gian thực.

Bước 3: Thiết kế máng nhai và in 3D

Toàn bộ dữ liệu thu thập được đưa vào phần mềm thiết kế chuyên dụng. Máng nhai được mô phỏng và hiệu chỉnh chi tiết trên máy tính trước khi in 3D bằng nhựa sinh học, đảm bảo độ chính xác cao và an toàn khi sử dụng.

Bước 4: Chỉnh sửa trên giá khớp

Sau khi in xong, máng được đặt trên giá khớp để kiểm tra, tinh chỉnh lại khớp cắn và vị trí tiếp xúc giữa các răng, đảm bảo sự ổn định cho toàn bộ hệ thống nhai.

Bước 5: Lắp máng và chỉnh sửa trong miệng bệnh nhân

Cuối cùng, bác sĩ tiến hành thử máng trên miệng bệnh nhân, điều chỉnh chi tiết nếu cần. Đồng thời, bệnh nhân được hướng dẫn cách sử dụng và bảo quản máng đúng cách để đạt hiệu quả điều trị tối ưu.

6. Máng nhai điều trị khớp thái dương hàm giá bao nhiêu?

Chi phí làm máng nhai khớp thái dương hàm hiện nay dao động trong khoảng 20-40 triệu đồng cho một liệu trình hoàn chỉnh. Đây là mức giá phổ biến tại các cơ sở nha khoa chuyên sâu, bao gồm cả chi phí thăm khám, thiết kế máng cá nhân hóa và theo dõi điều chỉnh định kỳ trong suốt quá trình điều trị.

Tuy nhiên, chi phí cụ thể có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố như:

• Tình trạng và mức độ bệnh lý: Bệnh nhân có rối loạn khớp mức độ nặng hoặc tổn thương phức tạp sẽ cần máng điều chỉnh chuyên sâu hơn. Từ đó phát sinh thêm chi phí so với trường hợp nhẹ.
• Thời gian điều trị: Liệu trình điều trị kéo dài nhiều tháng, kèm theo các lần tái khám và điều chỉnh máng, cũng ảnh hưởng đến tổng chi phí.
• Giai đoạn can thiệp: Việc điều trị ở giai đoạn sớm không chỉ giúp hiệu quả nhanh hơn mà còn tiết kiệm chi phí hơn so với khi bệnh đã tiến triển nặng và cần can thiệp sâu hơn.

7. Cần đeo máng nhai trong bao lâu?

Thời gian điều trị bằng máng nhai trung bình 6 tháng tháng tùy theo mức độ nặng và tình trạng của bệnh nhân. Thời gian đeo máng nhai phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Một số yếu tố ảnh hưởng đến thời gian đeo máng bao gồm:

• Loại máng nhai được sử dụng: Máng cứng thường cần đeo trong thời gian lâu hơn để đạt mục tiêu cố định khớp, trong khi máng mềm có thể dùng ngắn hạn.
• Mục đích điều trị: Thời gian sẽ khác nhau tùy vào việc máng được dùng để giảm đau, điều chỉnh sai khớp cắn, hay bảo vệ răng khỏi mài mòn.
• Tình trạng bệnh lý cụ thể: Mức độ tổn thương khớp, cơ hàm và sự chênh lệch khớp cắn sẽ quyết định liệu trình dài hay ngắn.
• Mức độ tuân thủ hướng dẫn: Việc đeo máng đúng thời gian, đúng cách theo chỉ định của bác sĩ sẽ giúp rút ngắn thời gian điều trị và mang lại hiệu quả tối ưu.

8. Hướng dẫn sử dụng máng nhai điều trị khớp thái dương hàm

Việc sử dụng máng nhai đúng cách không chỉ giúp đạt hiệu quả điều trị cao mà còn kéo dài tuổi thọ của máng, hạn chế biến chứng không mong muốn. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng trong quá trình sử dụng:

• Đến nha khoa uy tín để được bác sĩ thăm khám và chỉ định loại máng phù hợp.
• Đeo máng đúng thời gian theo hướng dẫn, không tự ý bỏ đeo hay thay đổi liệu trình.
• Tháo lắp máng nhẹ nhàng theo đúng kỹ thuật để tránh làm gãy hoặc biến dạng máng.
  Vệ sinh máng mỗi ngày bằng nước mát và bàn chải mềm, không dùng kem đánh răng.
• Tránh ngâm máng trong nước sôi hoặc để gần nguồn nhiệt để không làm hỏng nhựa.
• Khi không sử dụng, cất máng vào hộp sạch, khô ráo để tránh nhiễm khuẩn và hư hỏng.

Máng nhai khớp thái dương hàm là một phương pháp điều trị bảo tồn hiệu quả, giúp giảm đau, ổn định khớp cắn và bảo vệ răng khỏi mài mòn. Để đạt hiệu quả tốt nhất, người bệnh cần tuân thủ đúng hướng dẫn và theo dõi sát sao trong suốt quá trình điều trị.