Quai hàm bị lệch không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ khuôn mặt mà còn gây ra nhiều vấn đề về ăn nhai, phát âm và khớp thái dương hàm. Tình trạng này có thể xuất phát từ lệch khớp cắn, chấn thương hoặc phát triển xương không đồng đều. Việc nhận biết sớm và điều trị đúng cách sẽ giúp bạn cải thiện cả chức năng lẫn ngoại hình một cách hiệu quả và bền vững.

1. Quai hàm lệch là gì?

Quai hàm lệch (hay khớp cắn lệch) là tình trạng xương hàm phát triển sai lệch sang một bên hoặc ra trước, ra sau so với trục cân xứng khuôn mặt. Tình trạng này không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai, phát âm và sức khỏe khớp thái dương hàm.

Lệch xương quai hàm có các dạng lệch phổ biến như 

• Lệch hàm trên – dưới: Đây là tình trạng hàm trên hoặc hàm dưới phát triển không đều, gây ra hiện tượng hô hoặc móm. Điều này khiến khuôn mặt mất cân đối và ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai, giao tiếp.
  
• Lệch hàm trái – phải: Dạng lệch quai hàm này xảy ra khi đường viền xương hàm hai bên không đối xứng, khiến khuôn mặt bị méo lệch rõ rệt. Một bên má có thể lồi ra, bên còn lại hóp lại, dẫn đến tình trạng mất cân đối khuôn mặt, ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ và tâm lý người bệnh.
  

2. Dấu hiệu nhận biết quai hàm bị lệch

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu quai hàm bị lệch đóng vai trò quan trọng trong điều trị, giúp ngăn ngừa biến chứng và phục hồi chức năng hàm hiệu quả. Dưới đây là những biểu hiện thường gặp mà bạn nên lưu ý:

• Quan sát thấy hàm trên hoặc hàm dưới lệch sang một bên, răng nhô ra trước hoặc lùi sau quá mức.
• Cảm giác lệch khi cắn thức ăn.
• Khó khăn trong giao tiếp do ảnh hưởng đến thẩm mỹ và vận động hàm.
  

3. Nguyên nhân gây lệch quai hàm hàm

Lệch xương quai hàm có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Việc hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp người bệnh chủ động phòng ngừa và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng quai hàm bị lệch.

3.1. Lệch hàm bẩm sinh

Lệch hàm có thể xuất hiện ngay từ nhỏ do xương hàm phát triển bất thường hoặc di truyền. Tình trạng này khiến hàm trên và hàm dưới mất cân đối, từ đó ảnh hưởng đến khớp cắn và thẩm mỹ gương mặt.

3.2. Lệch hàm do thói quen xấu

Những thói quen như đẩy lưỡi, nằm nghiêng một bên hoặc chống tay lên cằm trong thời gian dài có thể tạo áp lực lệch lên xương hàm khi đang phát triển. Việc ăn nhai lệch một bên cũng khiến hai bên hàm phát triển không đồng đều, lâu dần dẫn đến biến dạng. Nếu tình trạng này không điều chỉnh sớm có thể gây lệch hàm vĩnh viễn và khó điều trị.

3.3. Lệch hàm do chấn thương

Các tai nạn như té ngã, va chạm mạnh hoặc chấn thương khi chơi thể thao có thể làm gãy, nứt hoặc lệch xương hàm. Những tổn thương này thường ảnh hưởng trực tiếp đến cấu trúc hàm, dễ dẫn đến tình trạng lệch hàm kéo dài và biến dạng khuôn mặt.

3.4. Lệch hàm do răng

Răng mọc lệch, chen chúc hoặc sai khớp cắn có thể làm thay đổi hướng phát triển của xương hàm. Trường hợp không được điều chỉnh sớm sẽ khiến quai hàm bị lệch theo thời gian.

3.5. Phát triển sai lệch của xương hàm

Khi hai bên xương hàm phát triển không đồng đều, một bên quá mức hoặc kém phát triển hơn bên còn lại sẽ gây mất cân xứng khuôn mặt. Đây là dạng lệch phức tạp, thường cần can thiệp chỉnh nha hoặc phẫu thuật.

3.6. Lệch hàm do sự cố phẫu thuật

Một số trường hợp gặp biến chứng trong quá trình phẫu thuật hàm như cắt, ghép xương không chính xác, dẫn đến lệch cấu trúc. Tình trạng này không chỉ gây biến dạng mà còn ảnh hưởng đến khả năng vận động và ăn nhai.

4. Bị quai hàm lệch có sao không?

Lệch xương quai hàm không chỉ gây mất cân đối khuôn mặt mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe răng hàm mặt. Tình trạng này nếu không được can thiệp sớm có thể dẫn đến nhiều biến chứng khó phục hồi. Dưới đây là những hậu quả phổ biến do lệch hàm gây ra:

4.1. Giảm tính thẩm mỹ nghiêm trọng

Khi quai hàm bị lệch, khuôn mặt trở nên mất cân đối rõ rệt, bên cao bên thấp hoặc lệch hẳn sang một bên. Tình trạng này dễ nhận thấy khi cười, nói hoặc nhìn nghiêng. Gương mặt biến dạng khiến nhiều người tự ti, ngại giao tiếp trong cuộc sống hàng ngày.

4.2. Suy giảm chức năng ăn nhai

Lệch quai hàm khiến khớp cắn bị sai lệch, tạo ra điểm cộm và gây đau khi nhai. Người bệnh thường nhai lệch về một phía, dẫn đến mỏi cơ và giảm hiệu quả nghiền thức ăn. Về lâu dài, việc ăn uống bị ảnh hưởng có thể gây suy dinh dưỡng, đặc biệt ở trẻ nhỏ.

4.3. Đau khớp và ảnh hưởng chất lượng cuộc sống

Khi quai hàm bị lệch dẫn đến áp lực dồn không đều lên khớp thái dương hàm có thể gây đau đầu, đau hàm và cảm giác mỏi cơ. Cơn đau thường tăng lên khi há miệng, ăn nhai hoặc nói chuyện nhiều. Điều này khiến người bệnh mệt mỏi, căng thẳng và suy giảm chất lượng sống.

4.4. Khó khăn khi vệ sinh răng miệng

Răng mọc lệch do lệch hàm khiến việc vệ sinh hàng ngày trở nên khó khăn hơn. Các mảng bám dễ tích tụ tại những vị trí khó tiếp cận, làm tăng nguy cơ sâu răng và viêm nướu. Ngoài ra, hàm ít hoạt động còn dễ bị hôi miệng và bệnh nha chu.

5. Phương pháp điều trị lệch quai hàm

Tùy vào nguyên nhân và mức độ lệch hàm, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Hiện nay có 3 phương pháp phổ biến gồm:

5.1. Niềng răng (chỉnh nha) 

Niềng răng là phương pháp sử dụng các khí cụ nha khoa nhằm đưa răng về đúng vị trí trên cung hàm, giúp cải thiện khớp cắn và điều chỉnh hình dáng hàm mặt. Phương pháp này đặc biệt hiệu quả trong các trường hợp lệch hàm nhẹ đến trung bình do răng mọc sai lệch, không liên quan đến bất thường cấu trúc xương hàm. 

Để đạt kết quả tối ưu, niềng răng nên được thực hiện trong giai đoạn xương hàm còn đang phát triển, thường là ở tuổi thiếu niên. Hiện nay có Các hình thức niềng răng phổ biến như: 

• Niềng răng mắc cài: Chi phí thấp, hiệu quả cao, tuy nhiên kém thẩm mỹ và gây bất tiện trong ăn uống.
• Niềng răng trong suốt (Invisalign): Thẩm mỹ cao, dễ tháo lắp, thuận tiện khi ăn uống và vệ sinh, nhưng chi phí cao hơn.

5.2. Phẫu thuật hàm 

Phẫu thuật chỉnh hình hàm được áp dụng khi lệch hàm nghiêm trọng, sai khớp cắn do cấu trúc xương hoặc bệnh nhân đã quá tuổi niềng răng. Trường hợp này bác sĩ can thiệp cắt hoặc ghép xương, nhằm đưa khung hàm trở về vị trí cân đối và hài hòa với khuôn mặt.

Phẫu thuật chỉnh hàm không chỉ giúp cải thiện rõ rệt chức năng ăn nhai mà còn nâng cao tính thẩm mỹ, mang lại sự tự tin cho người bệnh. Tuy nhiên, đây là phương pháp phức tạp, cần được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa có tay nghề cao để đảm bảo an toàn và hiệu quả lâu dài.

Phẫu thuật chỉnh hình hàm hiệu quả nhưng có thể gây biến chứng như nhiễm trùng, tổn thương dây thần kinh hoặc đau khớp hàm sau mổ. Bên cạnh đó, quá trình hồi phục thường kéo dài và đòi hỏi chăm sóc hậu phẫu nghiêm ngặt để đảm bảo kết quả điều trị ổn định và hạn chế rủi ro.

5.3. Kết hợp niềng răng và phẫu thuật 

Chỉnh nha kết hợp phẫu thuật hàm là phương pháp điều trị toàn diện, được áp dụng cho các trường hợp lệch hàm phức tạp do cả răng và xương hàm gây ra. Phương pháp này không chỉ cải thiện chức năng ăn nhai mà còn mang lại hiệu quả thẩm mỹ rõ rệt. Quá trình điều trị gồm hai giai đoạn: 

• Giai đoạn đầu: Niềng răng để sắp xếp lại các răng, giúp tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình phẫu thuật. 
• Giai đoạn tiếp theo: Phẫu thuật chỉnh hình hàm nhằm can thiệp vào cấu trúc xương, đưa khớp cắn và hàm mặt về vị trí cân đối. 

6. Nên điều trị lệch hàm ở đâu uy tín, hiệu quả?

Lệch hàm là tình trạng phức tạp, đòi hỏi quá trình thăm khám kỹ lưỡng và điều trị chuyên sâu từ đội ngũ bác sĩ có kinh nghiệm cùng hệ thống thiết bị hiện đại. Do đó, người bệnh nên lựa chọn cơ sở nha khoa uy tín, có chuyên môn cao trong lĩnh vực điều trị khớp thái dương hàm và chỉnh hình hàm mặt.

Tại Hà Nội, Nha khoa Trẻ là địa chỉ uy tín điều trị lệch hàm, sai khớp cắn, với Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng – chuyên gia khớp thái dương hàm – trực tiếp thăm khám. Phòng khám ứng dụng công nghệ hiện đại như iTero 5D, Modjaw, CT Cone Beam 3D theo tiêu chuẩn Mỹ, giúp chẩn đoán và điều trị chính xác.

Bên cạnh yếu tố chuyên môn và công nghệ, Nha khoa Trẻ còn chú trọng đến việc cá nhân hóa phác đồ điều trị cho từng bệnh nhân, giúp tối ưu hiệu quả và rút ngắn thời gian phục hồi. 

Quai hàm bị lệch ảnh hưởng cả thẩm mỹ và chức năng ăn nhai. Để điều trị hiệu quả, bạn nên đến cơ sở uy tín như Nha khoa Trẻ – nơi quy tụ đội ngũ bác sĩ chuyên sâu và công nghệ hiện đại, giúp chỉnh hàm an toàn, chính xác.