Tại sao khi ngáp bị đau quai hàm? Các cách điều trị hiệu quả

Khi ngáp bị đau quai hàm có thể là dấu hiệu của rối loạn khớp thái dương hàm, sai khớp cắn,... nếu không điều trị sớm có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Khi ngáp bị đau quai hàm là tình trạng nhiều người gặp phải nhưng thường chủ quan bỏ qua. Triệu chứng này có thể bắt nguồn từ các vấn đề như rối loạn khớp thái dương hàm, nghiến răng khi ngủ hay sai lệch khớp cắn. Cùng Nha khoa trẻ tìm hiểu nguyên nhân gây đau quai hàm khi ngáp và hướng dẫn cách điều trị hiệu quả, an toàn.

1. Nguyên nhân khi ngáp bị đau quai hàm

Ngáp là phản xạ tự nhiên của cơ thể, tuy nhiên nếu bạn thường xuyên cảm thấy đau quai hàm mỗi khi ngáp thì rất có thể đang gặp vấn đề liên quan đến khớp hàm. Dưới đây là những nguyên nhân khi ngáp bị đau quai hàm phổ biến:

1.1. Rối loạn khớp thái dương hàm

Rối loạn khớp thái dương hàm (TMJ) là nguyên nhân phổ biến gây đau hàm khi ngáp. Tình trạng này có thể xuất phát từ viêm khớp, thoái hóa khớp hoặc sai lệch khớp cắn, khiến khớp vận động kém linh hoạt. Người bệnh thường cảm thấy đau nhức ở vùng hàm, thắt cứng khi há miệng, cơ mặt căng tức, có thể kèm theo cảm giác nặng vùng mắt và mệt mỏi toàn thân.

1.2. Sái quai hàm

Khi ngáp quá to hoặc đột ngột, hàm có thể bị lệch khỏi vị trí bình thường, dẫn đến tình trạng sái quai hàm. Biểu hiện thường gặp là đau vùng hàm, lan ra cổ, mặt hoặc tai, kèm theo cảm giác ù tai và khó xoay chuyển cổ. Nếu không xử lý sớm, tình trạng này có thể tái phát nhiều lần.

1.3. Thói quen nghiến răng

Nghiến răng vô thức khi ngủ hoặc khi căng thẳng khiến cơ hàm phải hoạt động quá mức, dẫn đến khi ngáp hoặc nhai bị đau quai hàm. Ngoài ra, nghiến răng lâu dài có thể làm mòn men răng, lung lay răng và gây rối loạn khớp thái dương hàm.

1.4. Răng khôn mọc lệch

Răng khôn mọc sai hướng hoặc mọc ngầm thường gây chèn ép các răng xung quanh, gây đau lan sang hàm khi há miệng hoặc ngáp. Tình trạng này có thể dẫn đến viêm lợi trùm, sâu răng bên cạnh hoặc viêm nha chu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

1.5. Răng bị sâu

Sâu răng tiến triển vào tủy có thể gây đau lan lên toàn bộ vùng hàm, khiến việc há miệng hoặc ngáp trở nên khó khăn và đau đớn. Nếu không điều trị, tình trạng này có thể dẫn tới áp xe răng, nhiễm trùng nặng và tiêu xương hàm.

1.6. Chấn thương

Chấn thương do tai nạn, té ngã hoặc va đập mạnh vào vùng mặt, hàm có thể gây tổn thương khớp cắn hoặc khớp thái dương hàm. Việc há miệng rộng đột ngột như khi ngáp cũng có thể khiến khớp bị trật, gây đau mỗi khi vận động hàm.

2. Các triệu chứng đi kèm đau quai hàm khi ngáp

Tình trạng khi ngáp bị lệch khớp hàm không chỉ gây khó chịu mà còn có thể đi kèm nhiều triệu chứng cảnh báo các vấn đề về khớp, cơ hàm hoặc răng miệng. Dưới đây là những dấu hiệu thường gặp: 

• Đau khi há miệng to, cảm nhận rõ rệt ở hai bên hàm.
• Hàm co cứng, khó cử động.
• Đau nhức âm ỉ quanh hoặc trong tai, đặc biệt khi há miệng.
• Khó ăn nhai như bình thường.
• Đóng – mở miệng khó khăn.
• Có thể kèm đau vùng đầu hoặc toàn bộ mặt.

3. Cách chữa đau quai hàm khi ngáp tại nhà

Nếu tình trạng khi ngáp bị lệch khớp hàm ở mức độ nhẹ, chưa kèm theo biến chứng nghiêm trọng, bạn có thể áp dụng một số biện pháp tại nhà dưới đây:

3.1. Chườm ấm và chườm lạnh

Luân phiên chườm ấm và chườm lạnh là biện pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc giảm đau và kháng viêm vùng quai hàm. Bạn nên áp dụng mỗi lần từ 10–15 phút và lặp lại 2–3 lần mỗi ngày để hiệu quả. Tùy theo mức độ đau nhức chọn cách thức chườm phù hợp như: 

• Chườm ấm:  Giúp tăng tuần hoàn máu, làm giãn cơ và giảm căng cứng khớp hàm.
  
• Chườm lạnh: Có tác dụng làm tê vùng đau, giảm sưng và viêm nếu tình trạng mới khởi phát.

3.2. Xoa bóp nhẹ nhàng

Massage cơ hàm đúng cách có thể giúp làm dịu cơn đau và cải thiện khả năng vận động của hàm. Khi xoa bóp, lực tác động nhẹ nhàng sẽ kích thích tuần hoàn máu tại chỗ, hỗ trợ thư giãn cơ và giảm tình trạng căng cứng. Thực hiện các động tác sau đều đặn mỗi ngày giúp hạn chế tình trạng khi  ngáp bị đau quai hàm:

• Dùng ngón trỏ và ngón giữa đặt vào vị trí đau quanh quai hàm.
• Ấn nhẹ và xoa tròn đều trong 5–10 phút, thực hiện nhiều lần trong ngày.
• Có thể kết hợp với dầu nóng hoặc tinh dầu thiên nhiên (như bạc hà, oải hương) để tăng hiệu quả thư giãn.

3.3. Đổi tư thế ngủ

Tư thế ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc giảm áp lực lên cơ hàm và khớp thái dương hàm vì vậy bạn nên:

• Ưu tiên nằm nghiêng bên không đau hoặc nằm ngửa, kê gối cao vừa phải để đầu và cổ được nâng đỡ tốt.
• Tránh nằm nghiêng đè lên bên hàm đau hoặc chống tay dưới cằm.
• Nếu có thói quen nghiến răng khi ngủ, nên sử dụng máng nhai hoặc tham khảo ý kiến nha sĩ để giảm tác động lên hàm.

3.4. Chế độ ăn uống

Dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ khớp hàm, giảm nguy cơ viêm và hỗ trợ phục hồi tổn thương. Khi bạn gặp vấn đề ngáp bị lệch khớp hàm bạn nên: 

• Bổ sung thực phẩm giàu canxi, vitamin D, magie để hỗ trợ xương và răng chắc khỏe.
• Ăn nhiều rau xanh, trái cây, cá béo và các loại hạt.
• Hạn chế đồ cay nóng, rượu bia và chất kích thích vì chúng có thể làm tình trạng viêm nặng hơn hoặc kích thích cơn đau.
• Tránh nhai đồ cứng, quá dai hoặc mở miệng quá to khi ăn.

4. Điều trị đau quai hàm khi ngáp tại nha khoa

Khi cơn đau quai hàm kéo dài, tái phát nhiều lần người bệnh nên đến nha khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời. Việc chẩn đoán sớm sẽ giúp xác định chính xác nguyên nhân, từ đó áp dụng các biện pháp can thiệp phù hợp, tránh để tình trạng tiến triển nặng hơn.

Tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể, bác sĩ có thể chỉ định một hoặc kết hợp nhiều phương pháp điều trị sau:

• Niềng răng chỉnh nha: Áp dụng trong trường hợp răng mọc lệch, chen chúc hoặc sai khớp cắn gây rối loạn vận động hàm. Việc điều chỉnh vị trí răng giúp phân bố lực nhai đều, giảm áp lực lên khớp thái dương hàm.
• Nhổ răng khôn mọc lệch: Nếu răng khôn mọc sai hướng, gây chèn ép hoặc viêm nhiễm vùng xung quanh, bác sĩ sẽ chỉ định nhổ bỏ để giảm đau và tránh biến chứng như viêm lợi trùm, tiêu xương hàm.
• Trám hoặc nhổ răng sâu: Răng sâu gây viêm tủy, áp xe hoặc lan đau sang vùng hàm cần được xử lý triệt để. Tùy mức độ tổn thương, bác sĩ sẽ thực hiện trám bảo tồn hoặc nhổ răng nếu không thể phục hồi.
• Đeo khay/máng chống nghiến răng: Với những trường hợp đau hàm do nghiến răng khi ngủ, bác sĩ sẽ thiết kế máng nhai chuyên dụng để bảo vệ khớp hàm, tránh mòn răng và giảm căng cơ trong khi ngủ.

5. Điều trị đau quai hàm tại Nha khoa trẻ

Tại Nha khoa Trẻ, đau quai hàm được thăm khám và điều trị toàn diện bởi đội ngũ bác sĩ chuyên sâu về khớp thái dương hàm. Bác sĩ sẽ xác định nguyên nhân gây đau – từ sai khớp cắn, nghiến răng đến viêm khớp – để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Nha khoa được trang bị máy Modjaw 4D, iTero và CT Cone Beam giúp đánh giá chính xác cấu trúc khớp hàm và chuyển động nhai. Dựa trên kết quả này, bác sĩ có thể chỉ định niềng răng, mài chỉnh khớp cắn, đeo máng nhai hoặc các can thiệp điều trị chuyên sâu.

Phác đồ điều trị tại Nha khoa Trẻ luôn cá nhân hóa, đảm bảo cải thiện chức năng khớp hàm và giảm đau hiệu quả lâu dài. Người bệnh cũng được hướng dẫn các thói quen sinh hoạt giúp hỗ trợ phục hồi và ngăn ngừa tái phát.

Khi ngáp bị đau quai hàm không nên xem nhẹ, bởi đây có thể là biểu hiện ban đầu của các vấn đề răng hàm mặt cần can thiệp sớm. Việc thăm khám và điều trị tại nha khoa uy tín sẽ giúp bạn kiểm soát cơn đau, khôi phục chức năng hàm và ngăn ngừa biến chứng lâu dài.