9 loại khí cụ chỉnh nha trẻ em phổ biến nhất hiện nay

Khí cụ chỉnh nha trẻ em đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng và điều chỉnh sự phát triển của răng – hàm từ sớm. Việc sử dụng đúng loại khí cụ không chỉ giúp răng mọc đều, khớp cắn chuẩn mà còn rút ngắn đáng kể thời gian niềng răng cố định về sau. Cùng Nha Khoa Trẻ tìm hiểu các loại khí cụ phổ biến hiện nay trong bài viết dưới đây.

1. Khí cụ chỉnh nha là gì? 

Khí cụ chỉnh nha trẻ em là những thiết bị chuyên dụng được sử dụng trong điều trị các sai lệch về răng và hàm. Các khí cụ giúp định hình sự phát triển của xương hàm, sắp xếp răng đều đặn và cải thiện khớp cắn.

Tùy vào tình trạng răng – hàm của trẻ, bác sĩ sẽ chỉ định loại khí cụ cố định hoặc tháo lắp:

• Khí cụ cố định: gắn trực tiếp lên răng, hoạt động liên tục, phù hợp với những trường hợp cần kiểm soát hoặc di chuyển răng liên tục.
• Khí cụ tháo lắp: có thể mang và tháo theo hướng dẫn, giúp trẻ dễ vệ sinh và thay đổi lực tác động từng giai đoạn.

Việc đeo khí cụ niềng răng trẻ em là bước khởi đầu quan trọng trong lộ trình chỉnh nha toàn diện. Đặc biệt với trẻ 6–12 tuổi, đây là giai đoạn vàng, khi xương hàm đang phát triển mạnh, còn mềm và dễ định hình, giúp can thiệp sớm đạt hiệu quả cao, ngăn ngừa các sai lệch nặng hơn về sau và rút ngắn thời gian điều trị khi niềng răng cố định.

2. Khi nào trẻ cần dùng khí cụ chỉnh nha? 

Trẻ cần sử dụng khí cụ chỉnh nha khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường về răng và hàm, chẳng hạn như:

• Cắn ngược: răng hàm trên bị đưa vào trong so với răng hàm dưới.
• Răng chen chúc, lệch lạc: răng mọc không đều, xếp chồng lên nhau hoặc không đúng vị trí.
• Răng cửa nhô ra quá mức: răng cửa hàm trên lồi ra ngoài, ảnh hưởng thẩm mỹ và chức năng ăn nhai.
• Hàm hẹp: cung hàm trên hoặc dưới phát triển không đủ rộng, gây thiếu chỗ cho răng mọc.
• Thói quen xấu: đẩy lưỡi, thở miệng, cắn môi, nghiến răng,… làm ảnh hưởng đến sự phát triển khớp cắn.

Trong nhiều trường hợp, trẻ chưa thể niềng răng cố định ngay, nhưng nếu không đeo khí cụ chỉnh nha trẻ em sớm, sai lệch có thể tiến triển nặng hơn, kéo dài thời gian điều trị sau này.

3. Các loại khí cụ chỉnh nha cho trẻ em phổ biến

Tùy theo tình trạng răng, xương hàm và độ tuổi, bác sĩ sẽ chỉ định các loại khí cụ chỉnh nha cho trẻ em khác nhau để định hướng sự phát triển răng – hàm và phòng ngừa sớm các lệch lạc. Dưới đây là những khí cụ được sử dụng phổ biến nhất hiện nay.

3.1. Facemask – Khí cụ nắn chỉnh xương hàm móm cho bé

Facemask là khí cụ chỉnh nha ngoài mặt, được chỉ định cho trẻ em bị móm do xương hàm trên kém phát triển hoặc hàm dưới phát triển quá mức. Khi sử dụng, khí cụ tạo lực kéo từ vùng trán và cằm giúp đưa xương hàm trên ra trước, đồng thời kiểm soát sự tăng trưởng của hàm dưới.

Việc đeo Facemask đều đặn trong giai đoạn tăng trưởng sẽ giúp cải thiện tình trạng răng móm, khớp cắn ngược, mang lại khuôn mặt cân đối và hài hòa hơn. Phương pháp này thường được áp dụng cho trẻ nhỏ để đạt hiệu quả chỉnh hình tối đa mà không cần can thiệp phẫu thuật khi trưởng thành.

3.2. Nong hàm Hawley – Khí cụ nong hàm tháo lắp linh hoạt

Nong hàm Hawley là khí cụ tháo lắp phổ biến được sử dụng trong giai đoạn tiền chỉnh nha, giúp mở rộng cung hàm trên ở những trẻ có cung hàm hẹp hoặc răng mọc chen chúc. Cấu tạo của nong hàm Hawley gồm nền nhựa ôm sát vòm miệng, lò xo hoặc ốc nong để tạo lực giãn đều hai bên cung hàm.

Ưu điểm lớn của khí cụ này là tính linh hoạt và dễ sử dụng – trẻ có thể tháo ra khi ăn uống hoặc vệ sinh răng miệng. Việc nong hàm giúp tạo thêm không gian cho răng vĩnh viễn mọc đúng vị trí, hạn chế nguy cơ phải nhổ răng khi niềng. Hawley đặc biệt phù hợp với trẻ từ 7–12 tuổi – giai đoạn xương hàm còn mềm và dễ điều chỉnh.

3.3. Twin Block (TB) – Khí cụ kích thích hàm dưới phát triển

Twin Block là khí cụ niềng răng trẻ em tháo lắp gồm hai khối riêng biệt cho hàm trên và hàm dưới, được dùng chủ yếu trong điều trị khớp cắn hạng II (hàm dưới lùi trong). Khi đeo, khí cụ giúp kích thích sự phát triển của hàm dưới, định hướng xương hàm phát triển đúng hướng và cân bằng với hàm trên.

Bên cạnh tác dụng chỉnh hình, Twin Block còn giúp cải thiện đường nét khuôn mặt, tăng khả năng ăn nhai và phát âm cho trẻ. Với thiết kế tháo lắp tiện lợi, khí cụ này dễ vệ sinh và mang lại sự thoải mái khi sử dụng hàng ngày.

3.4. Hàm cố định PRE – Khí cụ mở rộng vòng miệng sớm

Hàm cố định PRE là khí cụ mở rộng cung hàm gắn cố định trong miệng, thường được sử dụng để điều trị hẹp hàm, cắn chéo hoặc thiếu khoảng trống răng sớm ở trẻ nhỏ.

Khí cụ này gồm khung kim loại hoặc nhựa cứng gắn cố định vào răng hàm, có ốc nong trung tâm giúp bác sĩ hoặc phụ huynh điều chỉnh dần theo chỉ định. Khi được kích hoạt, PRE tạo lực tác động lên xương hàm trên, mở rộng vòng miệng và cải thiện sự phát triển của cung răng.

3.5. Khí cụ MSE – Mở rộng nhanh xương hàm giữa cho trẻ lớn

MSE là khí cụ nong hàm cố định có neo chặn xương, được thiết kế để mở rộng xương hàm trên ở những trẻ lớn hoặc thanh thiếu niên có xương đã bắt đầu cứng chắc.

Không giống các loại nong hàm truyền thống chỉ tác động lên răng, MSE tác động trực tiếp lên xương hàm, giúp mở rộng hiệu quả vùng giữa hai nửa xương hàm trên. Cấu tạo khí cụ gồm ốc nong trung tâm được cố định bằng mini vít vào xương, tạo lực nong mạnh và kiểm soát hướng mở chính xác.

Phương pháp này giúp cải thiện cung hàm hẹp, lệch khớp cắn chéo, tắc nghẽn đường thở, đồng thời hỗ trợ thẩm mỹ khuôn mặt cân đối hơn. MSE thường được chỉ định cho trẻ từ 12 tuổi trở lên hoặc trong giai đoạn cuối tăng trưởng xương, khi các khí cụ nong hàm thông thường không còn đủ hiệu quả.

3.6. EF – Khí cụ chỉnh hình chức năng

EF (Trainer) là khí cụ chỉnh nha chức năng được sử dụng trong giai đoạn tiền chỉnh nha, khi trẻ chưa cần gắn mắc cài. Loại khí cụ này có khả năng điều trị sớm các lệch lạc về răng và xương hàm như lệch đường giữa, răng chen chúc, cắn hở, cắn sâu hay nhô hàm trên.

EF giúp định hướng răng mọc thẳng hàng, mở khớp thái dương hàm và tạo điều kiện cho khớp cắn phát triển cân đối. Đặc biệt, khí cụ EF còn hỗ trợ loại bỏ các thói quen xấu ở trẻ như bú bình kéo dài, đẩy lưỡi, ngậm núm vú giả – những nguyên nhân thường dẫn đến sai lệch khớp cắn.

3.7. Headgear – Khí cụ nắn chỉnh xương hàm hô cho bé

Headgear là loại khí cụ chuyên dụng dùng để điều chỉnh sự phát triển quá mức của xương hàm trên, thường được chỉ định trong các trường hợp hô xương. Cấu tạo khí cụ tạo ra lực kéo nhẹ giúp kiểm soát hướng phát triển của hàm trên, đồng thời kích thích xương hàm dưới phát triển để đạt tỷ lệ cân đối giữa hai hàm.

Headgear giúp giảm mức độ hô xương, cải thiện khớp cắn và hình dáng khuôn mặt, mang lại thẩm mỹ và chức năng ăn nhai tốt hơn cho trẻ. Đây là khí cụ được sử dụng phổ biến trong giai đoạn trẻ đang phát triển xương, mang lại hiệu quả tối ưu nếu can thiệp sớm.

3.8. Myobrace - khí cụ không mắc cài

Myobrace là khí cụ chỉnh nha không mắc cài phổ biến, giúp điều chỉnh sai lệch khớp cắn và đưa các răng lệch lạc trở về đúng vị trí trên cung hàm. Phương pháp này không chỉ nắn chỉnh răng mà còn giúp loại bỏ các thói quen xấu như mút tay, đẩy lưỡi hay thở miệng – nguyên nhân gây sai lệch khớp cắn ở trẻ.

Myobrace gồm 4 loại tương ứng với từng độ tuổi phát triển của trẻ:

• Myobrace for Juniors: Dành cho trẻ 3–6 tuổi đang có răng sữa, giúp sửa các thói quen xấu.
• Myobrace for Kids: Phù hợp với trẻ 6–10 tuổi đang mọc răng vĩnh viễn, giúp điều chỉnh sai lệch khớp cắn và răng mọc chen chúc.
• Myobrace for Teens: Áp dụng cho trẻ 10–16 tuổi, hỗ trợ định hướng sự phát triển của răng và xương hàm để có hàm răng đều, khớp cắn chuẩn.

3.9. Khí cụ 2x4

Khí cụ 2x4 là khí cụ chỉnh nha được chỉ định cho các trường hợp răng mọc lộn xộn, thưa, hô hoặc móm do răng, không phải do xương hàm. Khí cụ này giúp sắp xếp lại các răng trên cung hàm sao cho đều đặn, cải thiện thẩm mỹ và khớp cắn.

4. Chỉnh nha trẻ em uy tín chất lượng tại Nha Khoa Trẻ

Nha Khoa Trẻ là địa chỉ chỉnh nha trẻ em uy tín hàng đầu tại Hà Nội, được đông đảo phụ huynh tin tưởng lựa chọn. Mục tiêu của nha khoa là mang đến cho trẻ hàm răng đều đẹp, khớp cắn chuẩn và nụ cười tự tin ngay từ giai đoạn phát triển.

4.1. Đội ngũ bác sĩ chỉnh nha chuyên sâu

Tất cả các ca chỉnh nha trẻ em tại Nha Khoa Trẻ đều do bác sĩ chỉnh nha có nhiều năm kinh nghiệm trong điều trị răng – hàm mặt cho trẻ. Các bác sĩ không chỉ vững chuyên môn mà còn am hiểu tâm lý trẻ nhỏ, luôn nhẹ nhàng, khích lệ để giúp bé hợp tác trong suốt quá trình niềng răng.

4.2. Trang thiết bị và công nghệ hiện đại

Nha Khoa Trẻ được trang bị hệ thống máy móc nha khoa hiện đại nhập khẩu chính hãng từ Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc, giúp bác sĩ chẩn đoán và lên phác đồ điều trị chính xác.

Các công nghệ nổi bật gồm:

• Máy quét iTero 5D: quét dấu răng nhanh chóng, mô phỏng kết quả niềng răng trước khi điều trị.
• Máy X-quang Cone Beam 3D: phân tích cấu trúc xương, răng và khớp cắn chi tiết.
• Phần mềm thiết kế phác đồ điều trị ảo: giúp bác sĩ theo dõi tiến trình di chuyển răng của trẻ theo từng giai đoạn.

4.3. Ứng dụng hệ thống khí cụ chỉnh nha tiên tiến

Nha Khoa Trẻ mang đến đa dạng lựa chọn khí cụ chỉnh nha phù hợp với từng độ tuổi và tình trạng răng của trẻ, bao gồm:

• Khay niềng trong suốt Invisalign: tính thẩm mỹ cao, tháo lắp linh hoạt, giúp trẻ tự tin trong giao tiếp.
• Hệ thống mắc cài 3M Mỹ: bao gồm mắc cài sứ và mắc cài kim loại tự buộc, giảm ma sát, rút ngắn thời gian điều trị.
• Các khí cụ tiền chỉnh nha (EF, Myobrace, Facemask, Quad Helix...): giúp định hướng phát triển xương hàm, loại bỏ thói quen xấu và hạn chế can thiệp phức tạp sau này.

Việc lựa chọn đúng loại khí cụ chỉnh nha trẻ em giúp trẻ có hàm răng đều đẹp, khớp cắn chuẩn và nụ cười tự tin ngay từ nhỏ. Phụ huynh nên cho trẻ thăm khám sớm tại các cơ sở uy tín như Nha Khoa Trẻ để được bác sĩ chuyên môn cao tư vấn và lập kế hoạch điều trị phù hợp.