Theo thống kê, sâu răng là một trong những bệnh lý răng miệng phổ biến nhất ở trẻ em. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, sâu răng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng và tổng thể của trẻ. Cùng Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng – Bác sĩ chuyên sâu về nha khoa trẻ em tìm hiểu về cách chăm sóc răng miệng cho trẻ qua bài viết dưới đây.
1. Chăm sóc răng miệng cho trẻ tốt mang lại những lợi ích gì?
Chăm sóc răng miệng tốt cho trẻ mang lại vô số lợi ích, không chỉ giúp trẻ có hàm răng chắc khỏe mà còn ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe tổng thể và sự phát triển của trẻ. Dưới đây là một số lợi ích nổi bật:
- Giảm thiểu bệnh lý răng miệng: Chăm sóc răng miệng đúng cách giúp ngăn ngừa các bệnh lý như sâu răng, viêm nướu, viêm tủy răng, từ đó giảm thiểu đau nhức và các biến chứng nguy hiểm.
- Kích thích ăn uống, hỗ trợ tiêu hóa: Một hàm răng khỏe mạnh giúp trẻ ăn nhai tốt, hấp thu đầy đủ chất dinh dưỡng, từ đó hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả.
- Giúp trẻ phát âm dễ dàng: Răng đóng vai trò quan trọng trong việc phát âm. Một hàm răng đều, đẹp sẽ giúp trẻ phát âm rõ ràng và tự tin hơn.
- Nâng cao giá trị thẩm mỹ: Một nụ cười tươi tắn, hàm răng trắng sáng giúp trẻ tự tin hơn trong giao tiếp và các hoạt động xã hội.
- Đảm bảo răng vĩnh viễn mọc đúng vị trí: Chăm sóc răng sữa tốt sẽ tạo điều kiện cho răng vĩnh viễn mọc đúng vị trí, tránh tình trạng răng mọc lệch lạc, hô, móm.
- Bảo vệ sức khỏe tổng thể: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, sức khỏe răng miệng có liên quan mật thiết đến sức khỏe tổng thể như thiếu dinh dưỡng, thiếu máu,…
2. Làm thế nào để trẻ có hàm răng đều, đẹp?
Một hàm răng đều, đẹp không chỉ mang lại vẻ ngoài tự tin cho trẻ mà còn ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe răng miệng và quá trình phát triển của trẻ. Để giúp trẻ có một hàm răng khỏe mạnh và thẩm mỹ, cha mẹ cần chú ý đến việc chăm sóc răng miệng ngay từ khi còn nhỏ.
Chăm sóc răng miệng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 1 tuổi:
- Vệ sinh răng miệng hàng ngày: Dùng gạc ẩm lau sạch nướu cho bé sau khi bú hoặc ăn.
- Không cho trẻ ngậm bình sữa quá lâu: Việc ngậm bình sữa quá lâu sẽ làm tăng nguy cơ sâu răng.
- Không cho trẻ bú bình khi đi ngủ: Sữa còn sót lại trong miệng khi ngủ sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi.
Chăm sóc răng miệng cho trẻ từ 1-3 tuổi:
- Dùng bàn chải mềm và kem đánh răng dành cho trẻ: Chọn loại kem đánh răng có hàm lượng fluor thấp.
- Giúp trẻ đánh răng: Cha mẹ nên giúp trẻ đánh răng 2 lần/ngày, sáng và tối.
- Tạo thói quen đánh răng: Biến việc đánh răng thành một trò chơi thú vị để trẻ thích thú.
Chăm sóc răng miệng cho trẻ từ 3-6 tuổi:
- Để trẻ tự đánh răng: Dưới sự giám sát của cha mẹ, trẻ nên tự đánh răng để hình thành thói quen.
- Khám răng định kỳ: Đưa trẻ đi khám răng định kỳ 6 tháng/lần để bác sĩ kiểm tra và tư vấn.
- Hạn chế đồ ngọt: Đồ ngọt là nguyên nhân chính gây sâu răng.
Chăm sóc răng miệng cho trẻ từ 6 tuổi trở lên:
- Hướng dẫn trẻ đánh răng đúng cách: Đảm bảo trẻ đánh răng kỹ lưỡng, cả mặt ngoài, mặt trong và mặt nhai của răng.
- Chọn bàn chải và kem đánh răng phù hợp: Nên chọn loại có kích thước và độ cứng phù hợp với lứa tuổi.
- Sử dụng chỉ nha khoa: Chỉ nha khoa giúp loại bỏ mảng bám ở những vị trí mà bàn chải không với tới được.
- Khám răng định kỳ: Tiếp tục đưa trẻ đi khám răng định kỳ để theo dõi sự phát triển của răng và phát hiện sớm các vấn đề răng miệng, bên cạnh đó là tư vấn của bác sĩ về hướng dẫn vệ sinh, chăm sóc trong những trường hợp đặc thù. Một số vấn đề phổ biến như: Sâu răng, điều trị tủy, niềng răng cho trẻ,….
Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của răng hàm mặt
- Di truyền: Gen di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định hình dạng và vị trí của răng.
- Thói quen ngậm mút: Ngậm mút ngón tay, mút môi, đẩy lưỡi… có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của hàm và răng.
- Các bệnh lý: Một số bệnh lý như cường giáp, suy dinh dưỡng… cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của răng.
Việc chăm sóc răng miệng cho trẻ là một quá trình lâu dài. Bố mẹ cần kiên trì và tạo cho trẻ thói quen chăm sóc răng miệng ngay từ nhỏ để bé có một hàm răng khỏe mạnh và một nụ cười tươi tắn.
3. Lưu ý trong quá trình chăm sóc răng miệng cho trẻ tại nhà
Để đảm bảo trẻ có một hàm răng khỏe mạnh và phát triển toàn diện, bên cạnh việc tuân thủ lịch khám răng định kỳ, việc chăm sóc răng miệng tại nhà cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số lưu ý mà các bậc phụ huynh cần đặc biệt chú ý:
- Chọn đúng dụng cụ vệ sinh răng miệng: Nên chọn bàn chải có lông mềm, đầu bàn chải nhỏ vừa với miệng trẻ, thay bàn chải mới định kỳ 3 tháng/lần. Chọn loại kem đánh răng có hàm lượng fluor phù hợp với độ tuổi của trẻ, hương vị thơm ngon để kích thích trẻ thích thú khi đánh răng.
- Hướng dẫn trẻ đánh răng đúng cách: Để bàn chải nghiêng một góc 45 độ so với răng, lông bàn chải chạm vào đường viền nướu. Chải nhẹ nhàng từng chiếc răng, cả mặt ngoài, mặt trong và mặt nhai. Chải cả lưỡi để loại bỏ vi khuẩn. Nên chải răng ít nhất 2 phút/lần.
- Tạo thói quen đánh răng cho trẻ: Đánh răng 2 lần/ngày, sáng sau khi thức dậy và tối trước khi đi ngủ. Tạo không khí vui vẻ khi đánh răng, có thể hát hoặc kể chuyện cho trẻ nghe để tạo hứng thú. Bố mẹ nên cùng đánh răng với trẻ để trẻ làm theo.
- Chế độ ăn uống: Hạn chế đồ ngọt, đồ ngọt là nguyên nhân chính gây sâu răng. Tăng cường thực phẩm giàu canxi như: Sữa, phô mai, rau xanh giúp răng chắc khỏe. Uống nước lọc thường xuyên giúp làm sạch khoang miệng và loại bỏ thức ăn thừa.
Các lưu ý khác
- Khám răng định kỳ: Nên đưa trẻ đi khám răng 6 tháng/lần để bác sĩ kiểm tra tình trạng răng miệng và có những hướng dẫn chăm sóc phù hợp.
- Giải quyết các vấn đề về răng miệng kịp thời: Nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như sâu răng, viêm nướu, cần đưa trẻ đến nha sĩ để được điều trị kịp thời.
- Tạo thói quen tốt: Khuyến khích trẻ không ngậm tay, cắn móng tay, mút ngón tay cái…
Việc chăm sóc răng miệng cho trẻ là một hành trình dài. Bằng cách hình thành thói quen vệ sinh răng miệng đúng cách từ nhỏ, bậc cha mẹ hãy xây dựng nền tảng cho một hàm răng khỏe mạnh và nụ cười tươi tắn cho trẻ một cách tự nhiên.
Dưới đây là video hướng dẫn chi tiết cách vệ sinh răng miệng cho trẻ tại nhà bởi Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng. Bạn đọc có thể tham khảo để có cách vệ sinh răng miệng đúng cho con tại nhà.