Những điều bố mẹ cần biết trước khi niềng răng silicon cho bé

Niềng răng silicon là một trong những phương pháp chỉnh nha trẻ em, có tác dụng ngăn ngừa tình trạng sai khớp cắn (khớp cắn sâu và cắn hở),điều trị các trường hợp răng mọc lệch lạc, ngăn ngừa chen chúc răng hàm trên và hàm dưới trong giai đoạn phát triển ở trẻ em. Khi trẻ có các thói quen xấu như thở bằng miệng, đẩy lưỡi hay mút ngón tay dễ làm răng lệch lạc, thì đây là nhóm trẻ sẽ đạt hiệu quả cao khi được điều trị sớm bằng niềng răng silicon. 

Phương pháp niềng răng silicon cho bé đang được sử dụng rộng rãi trong nha khoa nhằm chỉnh hình can thiệp sớm đến xương hàm và bộ răng của trẻ khi đang trong giai đoạn phát triển. Do đó, sản phẩm này có rất nhiều hàng nhái trên các sàn thương mại điện tử, bố mẹ không nên tự ý đặt mua cho bé mà không có sự chỉ định của nha sĩ. 

Dưới đây, Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng tại Phòng khám nha khoa Trẻ – phòng khám răng miệng chuyên sâu cho trẻ em sẽ giải đáp thắc mắc đến các phụ huynh.

Niềng răng silicon cho bé là gì? 

Niềng răng silicon được đặt tên theo vật liệu của khí cụ niềng răng – đây là tên gọi khá phổ biến hiện nay. Niềng răng silicon còn được biết đến với nhiều tên gọi khác là hàm Trainer (Trainer Alignment) hay khí cụ EF. Khí cụ đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh sai lệch khớp cắn của trẻ trong giai đoạn từ 3 đến 12 tuổi. Ngoài ra, hàm Trainer còn có tác dụng định hướng phát triển xương hàm sao cho hài hòa với kích thước của bộ răng.

Hàm Trainer được mô phỏng theo cung răng parabol, thiết kế sẵn tương thích với vị trí răng và môi, má, lưỡi. Hàm Trainer là một khí cụ chỉnh nha được làm bằng silicon trong suốt, có độ tương thích sinh học với cơ thể, hoàn toàn mềm mại và không có mắc cài hay dây cung gây khó chịu cho trẻ nhỏ.

Cơ chế hoạt động của hàm Trainer dựa trên việc tạo ra một lực tác động nhẹ nhàng và liên tục lên răng và xương hàm. Nhờ đó, hàm Trainer giúp định hình răng, điều chỉnh khớp cắn và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển tự nhiên của xương vùng hàm mặt. Bên cạnh đó, hàm Trainer còn giúp ngăn các hoạt động cận chức năng gây hại của môi, má, lưỡi đến sự phát triển của bộ răng; từ đó dự phòng sự lệch lạc của bộ răng sau này và sắp xếp các răng mọc đúng vị trí.

Trường hợp nào thích hợp niềng răng silicon?

Độ tuổi niềng răng phù hợp từ 3 đến 12 tuổi, hiệu quả nhất là từ 5-10 tuổi vì đây là giai đoạn phát triển của xương hàm. Tác động niềng răng silicon trong độ tuổi này không những điều chỉnh được sự chen chúc của răng và còn kích thích xương hàm phát triển. Những trẻ gặp phải tình trạng sai lệch khớp cắn như sau thích hợp để niềng răng sớm:

• Răng mọc chen chúc, lệch lạc
• Răng bị thưa, có khoảng hở giữa các răng rộng
• Khớp cắn sâu, khớp cắn hở
• Răng mọc lệch ra ngoài hoặc bị lùi vào trong
• Trẻ có những thói quen xấu như mút ngón tay, há miệng khi ngủ, ngậm núm vú giả,…

Bên cạnh đó cũng có những trường hợp không thích hợp dùng hàm Trainer:

• Khớp cắn hạng III nặng (hàm dưới ra trước quá nhiều so với hàm trên). 
• Có bệnh lý liên quan đến đường hô hấp. 
• Sai khớp cắn quá nặng.
• Trường hợp trẻ cắn ngược vùng răng sau và cần nong rộng hàm theo chiều ngang trước khi dùng khí cụ chức năng.
• Một số trẻ phải thở miệng do mắc bệnh lý tai mũi họng như vẹo vách ngăn, polyp mũi,… cần được khám và điều trị tai mũi họng trước khi điều trị với khí cụ.
• Trẻ có thắng lưỡi quá ngắn, nên cắt thắng và tập luyện vận động lưỡi trước khi điều trị với khí cụ EF Line.

Các loại niềng răng silicon

Các loại niềng răng silicon được phân loại dựa theo bộ răng của trẻ và tình trạng sai lệch khớp cắn: 

• Giai đoạn mọc răng sữa: Loại hàm này ngăn chặn các thói quen xấu gây tác động đến quá trình mọc răng, đồng thời tạo ra lực nhẹ giúp điều chỉnh và nới rộng hàm để cho răng vĩnh viễn mọc mà không bị chen chúc. (Có hàm EF Kid: Dành cho bé 3 – 5 tuổi đang còn răng sữa).

• Giai đoạn bộ răng hỗn hợp (vừa có cả răng sữa và răng vĩnh viễn tồn tại trên cung hàm): Loại hàm này giúp điều chỉnh các thói quen xấu, tình trạng sai khớp cắn, ngăn ngừa chen chúc răng hàm trên và hàm dưới. Có các hàm như sau: 
  • Khí cụ EF Start: Dành cho bé 5 – 8 tuổi đang thay 2 răng cửa.
  • Khí cụ EF T Slim: Dành cho bé 8 – 11 tuổi đang thay 4 răng cửa.
  • Khí cụ EF Guide: Dành cho bé 11 – 15 tuổi đang thay răng nanh và răng cối nhỏ.
  • Khí cụ EF Profil: Dành cho bé 9 – 15 tuổi có răng chen chúc nhiều.
  • Khí cụ EF Classe II 2 Steps: Dành cho bé 7-12 tuổi, răng chìa >= 10mm.
  • Khí cụ EF Classe II Slim: Dành cho bé 5 – 8 tuổi, răng chìa 5 – 6mm.
  • Khí cụ EF Classe II Standard: Dành cho bé 8 – 11 tuổi, răng chìa 5 – 6mm
  • Khí cụ EF Classe III Petit: Dành cho trẻ cắn ngược từ 5 – 8 tuổi.
  • Khí cụ EF Classe III Standard: Dành cho trẻ cắn ngược 8 – 11 tuổi. 

• Giai đoạn bộ răng vĩnh viễn: Loại hàm này đóng vai trò quan trọng trong việc tác động đến sự phát triển răng hoàn thiện của trẻ, nhằm giúp chỉnh răng thẳng, đúng vị trí trên cung hàm. Có các loại hàm: 
  • Khí cụ EF Classe II Large: Dành cho bé từ 11 – 15 tuổi, răng trước chìa ra ngoài 5 – 6mm.
  • Khí cụ EF Braces: 2 hàm, dành cho bé 11 – 15 tuổi, kết hợp với đeo chỉnh nha bằng mắc cài.
  • Khí cụ EF Protect: 1 hàm, dành cho bé 11 – 15 tuổi, kết hợp với đeo khi chỉnh nha bằng mắc cài.

Niềng răng silicon cho bé mất bao lâu?

Việc đeo hàm Trainer được xem là một bước tiền chỉnh nha cho trẻ, giúp cho việc chỉnh nha trong tương lai dễ dàng, toàn diện hơn, hạn chế nhổ răng và giúp bé thay đổi những thói quen ảnh hưởng xấu đến răng miệng.

Nhìn chung, có rất nhiều loại hàm Trainer với chức năng khác nhau, điều trị cho những sai lệch khác nhau. Do đó thời gian niềng răng cũng khác nhau tùy thuộc vào sự hợp tác của trẻ, sự quan tâm của ba mẹ và quan trọng nhất là tình trạng sai lệch của bé. Do đó, bố mẹ cần tuân thủ theo đúng lịch hẹn với bác sĩ để kịp tiến độ và xử lý các biến cố xảy ra (nếu có). 

Khi niềng răng silicon, trẻ sẽ cần đeo tối thiểu là 2 tiếng vào ban ngày và mang suốt đêm khi ngủ. Thông thường nếu có chen chúc ở vùng răng cửa, thời gian trẻ cần đeo hàm silicon từ 8 – 12 tháng để răng cửa mọc thẳng, cân đối, đúng khớp cắn. 

Tóm lại, niềng răng silicon giúp răng của trẻ ngay hàng thẳng lối, khớp cắn chuẩn chỉnh, điều chỉnh xương hàm để răng phát triển ổn định, hàm răng đẹp hơn. Hàm silicon ít gây đau đớn cho trẻ, tuy nhiên cũng khiến trẻ cảm thấy vướng víu khi thực hiện chỉnh nha (giống ngậm kẹo trong miệng),đạt hiệu quả điều trị cao đối với trẻ từ 5 – 10 tuổi. 

Nếu bố mẹ phát hiện răng bé có tình trạng lệch lạc, cần đưa bé đến bác sĩ nha khoa càng sớm càng tốt để được tư vấn, khám và điều trị. Tuyệt đối không nên tự ý cho bé đeo niềng răng silicon theo kinh nghiệm của các ông bố bà mẹ khác vì tình trạng lệch lạc răng của mỗi trẻ khác nhau.